DE MEANDER
Woon-zorggebouw te Wijchen
Opdracht
Als eerste fase in de realisatie van de woonservicezone volgens het concept ‘De Levensweg’ wordt het bestaande verpleeghuis vervangen door een gebouw voor wonen-zorg-welzijn. Op begane grond een mix van functies en op de verdiepingen wonen voor mensen met een zware zorgvraag. Zorg en welzijn: multifunctionele ruimten voor restaurant, ontmoetingsruimte, vergaderruimten, leefstijlbegeleiding, fysiotherapie, huisartsen, winkelruimte, kapper, regiokantoor ZZG. |
Opdrachtgever
Zorggroep Zuid Gelderland, Talis, Gemeente Wijchen |
VISIE
|
Ons team werd geselecteerd omdat we expliciet inzetten op het verbinden van strategische belangen van zorgverlener en woningbouwer: we ontwikkelen een concept dat zowel generiek is (duurzaam afzetbare woningbouw) als specifiek (doelgroep bewoners met intensieve zorgvraag). En vanwege ons sociaal-ruimtelijke concept De Levensweg: wanneer de zorgbehoevende bewoner minder mobiel wordt en de openbaarheid buiten zijn bereik dreigt te raken, is het van belang dat de openbaarheid dichtbij komt en het dreigende isolement opheft. Geen grootschalige wooncomplexen ver weg achter plantsoenen en parkeerplaatsen, maar wonen aan vitale routes in de wijk. Met voorzieningen voor eenieder aan de route. Ontschotten, mixen, diversiteit en verblijfskwaliteit zijn leidende thema’s van De Levensweg.
Dergelijke concepten stroken niet a priori met planologische en financiële belangen van de gemeente. Binnenwijkse herontwikkeling blijkt dan gepaard te gaan met planconflicten en vertraging in het proces. De casus Wijchen is door ons en ZZG besproken met de provincie en aanleiding geweest voor ons onderzoek dossier ‘zorg en wijkvernieuwing / oud in eigen wijk’. In deze studies is gestudeerd op het samengaan van wijkontwikkeling en visies en veranderingen in de zorg. |
BELEVING
|
Het gemengde programma zorgt voor reuring in het gebouw. Om bewoners hiervan te laten profiteren hebben we een atrium ontworpen dat als entree dienstdoet met balkons als hangende tuinen. De balkons zijn ontmoetingsplekken voor bewoners, met zicht op wat beneden gebeurt. Bewoners worden door het rijke programma beneden verleid om deel te nemen aan het leven. De ontmoetingsruimte met bar/restaurant is direct aan het atrium gelegen.
Sinds oplevering is de ontmoetingsruimte dag-in-dag-uit in gebruik door zowel bewoners als mensen uit de wijk en elders uit Wijchen. Een groot succes. Het aanpalende woongebouw voor senioren is via twee nieuwe trappenhuizen en loopbruggen met De Meander verbonden, zodat ook deze bewoners deel uitmaken van de rijke gemeenschap van De Meander. De architectuur is ontwikkeld met een grote diversiteit in de gevels, om ondanks het forse programma een kleinschalige en afwisselende openbare ruimte te creëren. De woningen zijn zoveel mogelijk naar de openbare ruimte gericht, en waar ze op de binnenhof uitkijken is een rijke daktuin met collectief terras boven de kantoorruimten van ZZG gerealiseerd. De buitenruimten om het gebouw zijn divers, met een straat, een voetgangersgebied, een binnenhof en een parkzone. Doorsteken door het gebouw scheppen afwisselende wandelroutes om en door het complex. |
TECHNIEK
|
Jan Koning, Talis:
“Ik ben er van overtuigd dat, mede door de toepassing van eerlijke en natuurlijke materialen, deze innovatieve architectuur in de toekomst haar waarde zal blijven behouden. Dat is niet alleen mijn mening, maar dat hoor ik ook om mij heen. Kortom, dit gebouw zal lange tijd ‘staan als een huis’.” Door te kiezen voor niet-dragende gevels konden de gevelelementen met veel hout en glas ontworpen worden. Hout draagt als natuurlijk materiaal bij aan een aangename leefomgeving, zowel binnen het gebouw als buiten. Door veel glas toe te passen komt veel licht het gebouw binnen. De houten gevellatten vormen waar nodig tevens een geïntegreerde zonwering. Om de diversiteit van de gevels betaalbaar te houden is gezocht naar een uniforme detaillering en maatvoering. Hierdoor konden we kiezen voor prefabricatie van modulaire gevelelementen. Dit komt de kwaliteit en de bouwkosten ten goede, terwijl we met een goede procesgang de belangen van alle betrokkenen partijen ondersteunen. De ontwerpvisie is geborgd en we maken verwachtingen waar. |
ECONOMIE EN PROGRAMMA
|
Voor de gehele ‘Levensweg’ is essentieel dat de gebouwplinten aanpasbaar zijn, om nieuwe initiatieven gericht op welzijn en zorg te faciliteren. Zo blijft het concept De Levensweg functioneren, kan het aanbod reageren op ontwikkelingen en vragen uit de wijk. Daarom is het modulaire gevelsysteem ook voor de begane grond toegepast, zodat gevelelementen wanneer gewenst vervangen kunnen worden. De eerste aanpassingen worden nu, na zeven jaar, doorgevoerd om nieuwe functies op begane grond mogelijk te maken. In De Meander is met het oog op flexibiliteit voor extra verdiepingshoogte van de begane grond gekozen.
|